Darowizna, szczególnie w kontekście planowania spadkowego, budzi wiele pytań, zwłaszcza o jej wpływ na roszczenia o zachowek. Czy darowizna dokonana wiele lat temu, na przykład przed 10 laty, chroni obdarowanego przed roszczeniami innych spadkobierców? Wyjaśniamy, jak polskie prawo reguluje tę kwestię.

Darowizna a zachowek – co mówi prawo?

W polskim prawie kluczową rolę odgrywa art. 993 Kodeksu cywilnego, który wskazuje, że do zachowku dolicza się darowizny dokonane przez spadkodawcę. Jednak istnieją pewne wyjątki i ograniczenia czasowe.

1. Darowizny doliczane do zachowku
   • Jeśli darowizna została dokonana na rzecz osoby, która ma prawo do zachowku (np. dzieci, małżonka), jest ona uwzględniana bez względu na upływ czasu.
   • Jeśli darowizna dotyczy osób spoza kręgu uprawnionych do zachowku, ma znaczenie tylko wtedy, gdy została dokonana w ciągu ostatnich 10 lat przed śmiercią spadkodawcy.
2. Darowizny wyłączone z doliczenia
   • Drobną darowiznę zwyczajową (np. prezent na urodziny) zazwyczaj pomija się w obliczeniach.
   • Darowizny dokonane ponad 10 lat temu na rzecz osób spoza kręgu spadkobierców ustawowych są również wyłączone.

Jak oblicza się zachowek?

Przy obliczaniu zachowku bierze się pod uwagę wartość majątku pozostawionego przez spadkodawcę oraz darowizny doliczone do spadku. Jeśli darowizna została doliczona, obdarowany może być zobowiązany do jej zwrotu w części odpowiadającej należnemu zachowkowi.

Przykład praktyczny

Jeśli spadkodawca dokonał darowizny na rzecz swojego brata 12 lat przed śmiercią, darowizna ta nie zostanie doliczona do masy spadkowej. Jednak jeśli darowizna była na rzecz dziecka, będzie ona uwzględniona w obliczeniu zachowku niezależnie od upływu czasu.

Podsumowanie

Darowizna sprzed 10 lat może chronić przed roszczeniami o zachowek, ale tylko w określonych przypadkach. Kluczowe znaczenie mają tutaj:

• Krąg osób uprawnionych do zachowku,
• Termin dokonania darowizny w stosunku do daty śmierci spadkodawcy.

Aby zrozumieć swoją sytuację prawną, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie spadkowym.